--- title: מילון --- ## A **ἀβλαβής, ές (οὒς)** ללא נזק **ἀγαθός, ή, όν** טוב (במובנים רבים) **ἄγαλμα (ατος), τό** מתנת פאר לאלים **ἄγαν** במידה רבה; (יותר) מדי **ἀγγέλλω** אני מבשר **ἄγγελος, ὁ** מבשר **ἀγένητος, ον** ללא התחוות; בלתי-נוצר **ἀγορά, ἡ** שוק (אסיפה, מקום אסיפה) **ἀγοράζω** אני קונה **ἄγραφος, ον** ללא רישום, בלתי-כתוב **ἀγρός, ὁ** שדה **ἄγω, ἄξω, ἤγαγον** אני מוביל; מנהיג; (ἀγαγεῖν), ἧχα, κτλ. נוהג, מוליך אל...; (עם שם של חג): חוגג **ἀγών (ἀγῶνος), ὁ** מאבק **ἀγωνίζομαι** אני מתחרה **ἀγώνισμα (ατος), τό** תחרות; חישה (איש); מעשה רב **ἀδελφός, ὁ, -ή, ἡ** אח, אחות **ἄδηλος, ον** בלתי ברור, סתום **ἀδηλότης (ότητος), ἡ** חוסר בהירות, אי-ודאות **ἀδικέω** אני עושה עוול (את...) **ἀδίκημα, (-ατος), τό** מעשה בלתי-צודק **ἀδικία, ἡ** אי-צדק, עוול **ἄδικος, ον** לא דין, משפט, צדק, עוול; רשע, בלתי צודק **ἄδολος, ον** ללא מרמה **ἀδύνατος, ον** לא יכול; בלתי אפשרי **ἄδω** ראה ᾄδω **ἀεί** תמיד **ἀείζως, ον** חי תמיד **ἀεργός = ἀργός** **ἀθάνατος, ον** לא מוות; בן-אלמוות **Ἀθήναζε** אל אתונה **Ἀθῆναι, αἱ** אתונה **Ἀθηναῖος, α, ον** אתונאי **Ἀθηναία, ἡ = Ἀθήνη** אתינה (האלה) **Ἀθήνησι(ν)** באתונה **ἀθλητής (-οῦ), ὁ** אלוף (מצטין בתחרות ספורט) **ἆθλον, τό** פרס למצטיין בתחרות **ἀθρέω** אני מתבונן **ἀθροίζω** אני אוסף ביחד **ἄθυμος, ον** ללא רוח, יצר, מזוכר **Αἰγύπτιος, α, ον** מצרי **Αἴγυπτος, ἡ** מצרים **Ἅιδης (-ου), ὁ** הדיס (אדון השאול), מוות **αἰετός, ὁ** עיט **αἰθήρ (-έρος), ὁ** שמים, אוויר **αἰνέω, αἰνέσω, κτλ.** אני מאשר, משבח **αἱρέω, αἱρήσω, εἷλον (ἑλ-)** אני תופס, לוכד; ᾕρηκα, ᾕρημαι, ᾑρέθην **ἀλλήλων** זה מזה, זה לזה; (-οις, -αις / -ους, -ας, -α) אלה מאלה/את אלה **ἄλλος, η, ο** אחר, נוסף, אחור **ἄλυπος, ον** ללא צער **ἁλῶναι** ראה ἁλίσκομαι **ἀλώπηξ (-εκος), ἡ** שועל **ἅμα** בעת ובעונה אחת (+ dat. = יחד עם) **ἁμαρτάνω** אני מחטיא את ἁμαρτήσομαι, ἥμαρτον, ἡμάρτηκα, κτλ. **ἁμαρτία, ἡ** חטא **ἀμαχεί** ללא קרב **ἀμείνων** ראה ἀγαθός **ἀμφί (+ acc.)** סביב (באזור); למען **ἀμφιτίθημι (ἀμφί + τίθημι)** אני שם סוביב, כורך, מקיף **ἀμφότεροι, αι, α** שניהם (גם זה וגם זה) **ἀμφώ (nom. acc.), ἀμφοῖν (gen. dat)** שניהם (זוגי) **ἄν** מילית בעלת תפקידים שונים: 1. בראש המשפט (סינתקטי; הפועל ב- coni.) 2. לא בראש המשפט: - במשפטים ראשיים: 1. הפועל ב- opt. של praes., aor., pf. אפשרות "פתוחה". ראה תחביר של שיעור 22. 2. הפועל ב- indic. של impf., aor.; = אפשרות בעבר, או אפשרות לא מוגבלת. ראה תחביר שיעור 35. - במשפטים ראשיים: ראה תחביר של שיעור 21 ו-25. **ἀνά (+ acc.)** כלפי מעלה, ועוד; בתרכובות: חיזוק הפעולה; חזרה, עליה; בחזרה; לנקודת מוצא: ועוד **ἀναγκάζω** אני מאלץ, מכריח **ἀναγκαῖος, α, ον** הכרחי **ἀνάγκη, ἡ** כורח **ἀναγράφω (ἀνά + γράφω)** אני כותב לזיכרון **ἀνάγω (ἀνά + ἄγω)** אני מעלה; אני חוגג - עורך (חג) **ἀναδιπλόω (ἀνά + διπλόω)** אני מכפיל; חוזר שנית על **ἀνάθημα (-ατος), τό** הקדשה, מתנה למקדש, וכד' **ἀναιρέω (ἀνά + αἱρέω)** אני הורס; לוקח; מבטל, מחסל, הורס **ἀναρρίπτω (ἀνά + ῥίπτω)** אני משליך כלפי מעלה **ἀναρχία, ἡ** אנארכיה ("אי-שלטון") **ἀνατίθημι (ἀνά + τίθημι)** אני מקדיש **ἀναφέρω (ἀνά + φέρω)** אני מייחס **ἀνδρεῖος, α, ον** אמיץ (גבר) **ἀνδριάς (-άντος), ὁ** אנדרטה **ἄνεμος, ὁ** רוח **ἀνεξέταστος, ον** ללא בחינה וחקירה **ἀνεόρταστος, ον** ללא חג **ἀνήρ (ἀνδρός), ὁ** גבר, איש **ἀνθρώπειος, α, ον** אנושי **ἀνθρωπίσκος, ὁ** איש קטן (לגנאי) **ἄνθρωπος, ὁ** איש, בן אדם **ἀνίστημι (ἀνά + ἵστημι)** אני מקים, קומם **ἀνόμοιος, ον** בלתי דומה **ἄνομος, ον** ללא חוק **ἄνοσος, ον** ללא מחלה **ἀντάω** אני בא מנגד, פוגש פנים אל פנים **ἀντέχω (ἀντί + ἔχω)** אני מחזיק מנגד, עומד נגד **ἀντί (+ gen.)** ממול, מנגד; במקום.../ בהרכבים: כלל + מר: כנ"ל; מעבר ל- **ἀντιγράφω (ἀντί + γράφω)** אני כותב כנגד, עונה בכתב **ἄνω** למעלה **ἀξιόπιστος, ον** ראוי לאימון **ἄξιος, α, ον** ראוי **ἀοιδός, ὁ** משורר, זמר **ἀπάγω (ἀπό + ἄγω)** אני מוביל מן (מקום); גם: אני אוסר ומביא אל הרשות המוסמכת **ἀπαίδευτος, ον** ללא חינוך **ἀπανδόκευτος, ον** ללא פונדק **ἀπαντάω (ἀπό + ἀντάω)** אני ממול, פוגש **ἅπαξ** פעם יחידה **ἅπας (ἅπαντος), ἅπασα, ἅπαν** ראה πᾶς; כל (כולות) **ἀπειθέω** אני ממרה, מסרב להישמע **ἄπειμι (ἀπό + εἰμί)** אני נעדר **ἄπειρος, ον** ללא ניסיון **ἀπέρχομαι (ἀπό + ἔρχομαι)** אני מסתלק (הולך מן...) **ἀπέχω (ἀπό + ἔχω)** אני מרוחק מן **ἄπιστος, ον** ללא אימון; בלתי מהימן; בוגדני **ἁπληστία, ἡ** תאוות, תאוות שאינה יודעת שובעה **ἀπό (+ gen.)** מן; בתרכבים: הפרדה, התרחקות; ביטול, שלילה ואיסור; ריחוק. גם: חיזוק הפעולה והשלמתה המוחלטת **ἀφ' οὗ** מאז ש... **ἀποδημέω** אני יוצא לחו"ל (מתרחק מן ה-δῆμος של*) **ἀποδιδράσκω** אני בורח (רץ מן...) -δράσομαι, -έδραν, -δέδρακα **ἀποδίδωμι (ἀπό + δίδωμι)** אני מחזיר **ἀποδίδομαι** אני מוכר **ἀποθνῄσκω (ἀπό + θνῄσκω)** אני מת, מותת; גם: הוסף, נהרג **ἀποκρίνω (ἀπό + κρίνω)** אני מפריד מן **ἀποκρίνομαι** אני עונה **ἀποκρύπτω (ἀπό + κρύπτω)** אני מסתיר, מכסה **ἀποκτείνω (ἀπό + κτείνω)** אני הורג, ממית **ἀπολείπω (ἀπό + λείπω)** אני משאיר, עוזב **ἀπόλλυμι (ἀπό + ὄλλυμι)** אני מאבד, מביא כליה על **ἀπολοφύρομαι (ἀπό + ὀλοφύρομαι)** אני מקונן בקולי קולות **ἀποπλανάω (ἀπό + πλανάω)** אני מתעה, גורם לסטיה **ἀπορέω** אני חסר אמצעים **ἀποστερέω (ἀπό + στερέω)** אני עושק, גוזל **ἀποτίθημι (ἀπό + τίθημι)** אני מניח ממני והלאה; טומן; קובר **ἄποτος, ον** ללא שתיה; לא ניתן לשתיה **ἀποτροπή, ἡ** תרופה **ἀποχωρέω (ἀπό + χωρέω)** אני יוצא, הולך מן, מסתלק, נסוג **ἀπράγμων, ον (-ονος)** חסר מעש **ἅπτω** אני מדליק **...ἆρα** "אז" (בדו-שיח; מציין כי נאמר - תוצאה בקשר) **ἆρα...;** האם...? **ἀργός, όν** ללא עבודה; בטל **ἀργύριον, τό** כסף **ἀρετή, ἡ** הצטינות **Ἄρης (-εως/-εος), ὁ** אל המלחמה (ארס) **ἀριθμός, ὁ** מספר **ἄριστος, η, ον** ראה ἀγαθός. מצוין, טוב ביותר **Ἀρκάς (-άδος), ὁ** איש ארקדיה **ἀρκέω, ἀρκέσω, ἤρκεσα** אני מספיק **ἄρουρα, ἡ** אדמת חריש **ἁρπάζω** אני חוטף, שודד **ἀρχεῖον, τό** משרד הרשות **ἀρχεῖα, τά** מוסדות השלטון **ἀρχή, ἡ** ראשית, התחלה; שלטון; רשות **αἱ ἀρχαί** הרשויות **ἄρχω** אני מושל על... (במשרה) (act.) אני מתחיל ב... (act. + med.) **ἄσομαι** אני מוכן, סודר **ἀσθενής, ές (-οῦς)** חלש, כהה, איפוף **ἄσκησις (-εως), ἡ** מקדש של אסקלפיוס (אל הרופאה) **Ἀσκληπιεῖον, τό** מגן **ἀσπίς (-ίδος), ἡ** כוכב **ἀστήρ (-έρος), ὁ** בן-עיר **ἀστός, ὁ** כוכב **ἄστρον, τό** לא בצור **ἀτείχιστος, ον** בלי **ἄτερ (+ gen.)** ἕτερος ראה **ἄτερος = ὁ ἕτερος** ללא זכויות אזרח **ἄτιμος, ον** משביל **ἀτραπός, ἡ** מן אטיקה **Ἀττικός, ή, όν** אני חסר מזל **ἀτυχέω** שוב **αὖθις** אני מגדיל, מחזק **αὔξω** מספק צרכי עצמו **αὐτάρκης, ες (-ους)** מיד, תיכף **αὐτός, ή, ό** עצמו, בעצמו, ('וכו, י'), עצמם 2. (מיודע =) אותו (= הנ"ל) 3. (לא ב-nom.): כינוי השייכות: שלו, לו, 'וכו **αὐτοῦ, ῆς, οῦ, κτλ. = ἑαυτοῦ, ῆς, οῦ, κτλ.** אני גדול **ἀφαιρέω (ἀπό + αἱρέω)** ללא הופעה; בלתי נראה, נעלם **ἀφανής, ές, (-οῦς)** אני משלח **ἄφνω** לפתע **ἀφροσύνη, ἡ** טפשות, חוסר דעת **ἀφρόντιστος, ον** בלתי נדאג, שאין לדאוג לו **ἄφρων, ον (-ονος)** חסר דעת, טיפש **ἀφύλακτος, ον** לא שמור, חסר משמר **ἄφωνος, ον** חסר קול, אילם **ἀχαριστέω** אני כפוי טובה **ἀχάριστος, ον** חסר חן, בלתי נעים, כפוי טובה **ἄχθομαι** אני מכביד, מעיק **ἄχθος (-ους), τό** משא, מעמסה **ἀχθοφόρος, ον** נושא משא **ἄχρηστος, ον** חסר תועלת **ἄχρι (+ gen.)** עד **ἄψυχος, ον** דומם, חסר נפש **ἄφοβος, ον** ללא קול **ἄφωνος, ον** ללא קול **ἄφρων, ον (-ονος)** בלתי בית, כסיל **ἄφυλακτος, ον** ללא שמירה (משמר) **ἀφικνέομαι (-ίξομαι)** אני מגיע **ἀφίστημι (ἀπό + ἵστημι)** אני מקים מחדש; אני מקומם **ἀφορέω (ἀπό + ὁράω)** אני מסתכל מרחוק **ἀχάριστος, ον** כפוי טובה **ἄχθομαι** אני סובל, אני משתעבד ל- **ἄχρι, ἄχρις (+ gen.)** עד **ἄψυχος, ον** ללא נפש, דומם **ἀώρος (ἄ + ὥρα)** לא בזמנו; בטרם עת **ἀφίημι (ἀπό + ἵημι)** אני מולך חיי חסידות, חי חיים טובים ## B **βαδίζω** אני צועד **βαίνω, βήσομαι, ἔβην, βέβηκα** אני צועד, הולך **βαλανεῖον, τό** (בית) מרחץ **βάλλω, βαλῶ, ἔβαλον, βέβληκα, βέβλημαι, ἐβλήθην** אני זורק **βάπτω, βάψω, κτλ., ἐβάφην** אני טובל, צובע **βάρβαρος, ὁ** שאינו יווני (= "לועז"); במיוחד פרסי **βαρβαρόω** אני עושה ל-βάρβαρος-ה **βαρύνω** אני מכביד, מעיק **βαρύς (-έος), εῖα, ύ / βαρύτερος-βαρύτατος** כבד **βασιλεία, ἡ** מלוכה **βασιλεύς (-έως), ὁ** מלך **βασιλεύω** אני מולך **βέβαιος, α, ον** יציב **βελτίων** ראה ἀγαθός **βία, ἡ** אלימות **βιάζω (et med.)** אני מפעיל אלימות **βιβλίον, τό** מגילה; ספר **βίος, ὁ** חיים, מחיה **βίοτος, ὁ = βίος** חיים **βιόω, βιώσομαι, ἐβίων, βεβίωκα, βεβίωμαι** אני חי **βιωτός, ή, όν** שווה לחיות **βλέπω** אני מביט **βοάω** אני רץ לעזרת; חוזק: מסייע ל- **βοηθέω** אני מזין, מאכיל **βόσκω** מועצה (= מקום מושב המועצה) **βουλευτήριον, τό** חבר מועצה **βουλευτής (-οῦ), ὁ** אני יועץ **βουλεύω** גם: שוקל; מחליט **βουλεύομαι** עצה, מועצה **βουλή, ἡ** אני חפץ, רוצה **βούλομαι** βουλήσομαι, βεβούλημαι, ἐβουλήθην **βραδύς (-έος), εῖα, ύ** אטי **βραδύτερος-βραδύτατος, βραδίων-βράδιστος** **βραχύς (-έος), εῖα, ύ** קצר **βραχύτερος-βραχύτατος, βραχίων-βράχιστος** **βροτός, ὁ** בן תמותה **βρόχος, ὁ** עניבה; חבל תליה ## Γ **γαῖα, ἡ = γῆ** **γαμβρός, ὁ** חתן **γαμέω, γαμῶ, ἔγημα, γεγάμηκα, κτλ.** אני נושא אישה **...γάρ** הרי; עם כינוי שאלה = !?... **γαστήρ (γαστρός), ἡ** קיבה **...γε** בודאי; מכל מקום; לפחות; (מילית מדגישה ומייחדת) **γεγονέναι** ראה γίγνομαι **γείτων (-ονος), ὁ** שכן **γελάω, γελάσομαι, ἐγέλασα, ἐγελάσθην** אני צוחק **γενέσθαι** ראה γίγνομαι **γενναῖος, α, ον** אציל **γεννάω** אני מוליד **γένος (-ους), τό** גזע, משפחה, מין **γέρων (-οντος), ὁ** זקן **γῆ, ἡ** אדמה; ארץ **γηράσκω, γηράσομαι, ἐγήρασα, κτλ.** אני מזדקן **γίγνομαι** אני נוצר, מתהווה; הופך ל- γενήσομαι, ἐγενόμην, γέγονα = γεγένημαι, **γιγνώσκω** אני מכיר, הכרתי, בעל הכרה γνώσομαι, ἔγνων, ἔγνωκα, ἔγνωσμαι, ἐγνώσθην **γλυκύς (-έος), εῖα, ύ** מתוק γλυκίων-γλύκιστος, γλυκύτερος-γλυκύτατος **γλῶσσα = γλῶττα** **γλῶττα, ἡ** לשון **γνώμη, ἡ** דעה, הכרה **γονεύς (-έως), ὁ** הורה **...γοῦν = γε + οὖν** **γράμμα (-ατος), τό** אות, תו, רישום, ציור γράμματα גם: אותיות; חיבור כתוב; השכלה מבוססת על קריאה **γραμματεύς (-έως), ὁ** מזכיר **γραμματεύω** אני משמש כמזכיר **γραμματικός, ὁ** מלומד; חוקר (מדעי הרוח) **γραπτός, ή, όν** רשום **γράφω, γράψω, κτλ., ἐγράφην** אני כותב; מחבר; רושם; מציר# Greek-Hebrew Dictionary: Gamma (Γ) Section **γαῖα, ἡ = γῆ** **γαμβρός, ὁ** חתן **γαμέω, γαμῶ, ἔγημα, γεγάμηκα, κτλ.** אני נושא אישה **...γάρ** הרי; עם כינוי שאלה = !?... **γαστήρ (γαστρός), ἡ** קיבה **...γε** בודאי; מכל מקום; לפחות; (מילית מדגישה ומייחדת) **γεγονέναι** ראה γίγνομαι **γείτων (-ονος), ὁ** שכן **γελάω, γελάσομαι, ἐγέλασα, ἐγελάσθην** אני צוחק **γενέσθαι** ראה γίγνομαι **γενναῖος, α, ον** אציל **γεννάω** אני מוליד **γένος (-ους), τό** גזע, משפחה, מין **γέρων (-οντος), ὁ** זקן **γῆ, ἡ** אדמה; ארץ **γηράσκω, γηράσομαι, ἐγήρασα, κτλ.** אני מזדקן **γίγνομαι** אני נוצר, מתהווה; הופך ל- γενήσομαι, ἐγενόμην, γέγονα = γεγένημαι, **γιγνώσκω** אני מכיר, הכרתי, בעל הכרה γνώσομαι, ἔγνων, ἔγνωκα, ἔγνωσμαι, ἐγνώσθην **γλυκύς (-έος), εῖα, ύ** מתוק γλυκίων-γλύκιστος, γλυκύτερος-γλυκύτατος **γλῶσσα = γλῶττα** **γλῶττα, ἡ** לשון **γνώμη, ἡ** דעה, הכרה **γονεύς (-έως), ὁ** הורה **...γοῦν = γε + οὖν** **γράμμα (-ατος), τό** אות, תו, רישום, ציור γράμματα גם: אותיות; חיבור כתוב; השכלה מבוססת על קריאה **γραμματεύς (-έως), ὁ** מזכיר **γραμματεύω** אני משמש כמזכיר **γραμματικός, ὁ** מלומד; חוקר (מדעי הרוח) **γραπτός, ή, όν** רשום **γράφω, γράψω, κτλ., ἐγράφην** אני כותב; מחבר; רושם; מציר ## Δ **δαίμων (δαίμονος), ὁ** כוח על-אנושי **δάκνω** אני נושך **δάκρυον, τό** דמעה **δανείζω** אני מלווה בריבית **δανείζομαι** אני לווה **...δέ** ב-; אך, מאידך **δέδια** ראה *δείδω **δεῖ (δέω)** צריך **δείδω, δείσομαι, ἔδεισα, δέδοικα = δέδια** אני פוחד **δείκνυμι, δείξω, κτλ.** אני מציג **δεινός, ή, όν** נורא **...δή** אכן, באמת; כבר **δῆλος, η, ον** ברור **δηλόω** אני מגלה, מראה בעליל, מבהיר **δημοκρατία, ἡ** שלטון העם **δῆμος, ὁ** עם, "עם העיר" (יושבי) **δημόσιος, α, ον** שייך לעם **διά (+ gen.)** דרך **(+ acc.)** בגלל, הודות ל- **διαβαίνω (διά + βαίνω)** אני חוצה, עובר דרך **διάγω (διά + ἄγω)** אני מוביל...דרך...; גם: אני שוהה, מבלה **δίαιτα, ἡ** אורח חיים **διασκεδάννυμι (διά + σκεδάννυμι)** אני מפיץ, מפזר לכל עבר **διατελέω (διά + τελέω)** אני ממשיך (עד הסוף) **διαφέρω (διά + φέρω)** אני נבדל (מן...) ב (...) **διαφθείρω (διά + φθείρω)** אני משחית **διδασκαλεῖον, τό** בית ספר **διδάσκαλος, ὁ, ἡ** מורה **διδάσκω, διδάξω, κτλ.** אני מלמד, מורה **δίδυμος, η, ον** תאום **δίδωμι** אני נותן δώσω, ἔδωκα (ἔδομεν), δέδωκα, δέδομαι, ἐδόθην **διθύραμβος, ὁ** דיתיראמבוס = סוג של שיר מקהלה **δικάζω** אני שופט **δίκαιος, α, ον** צודק; בעל זכות (שהצדק - הדין עמו) **δικαιοσύνη, ἡ** צדק; מידת הצדק **δικαστήριον, τό** בית משפט (של משבעים) **δικαστής (οῦ), ὁ** שופט (משופט) **δίκη, ἡ** דין, משפט, צדק **Διός** ראה Ζεύς **διπλόος, η, ον (διπλοῦς, ἧ, οῦν)** כפול (כפל שנים) **διπλόω** אני חוזר שנית על; מכפיל **δίς** פעמיים **δισσός = διττός** **διττός, ή, όν** כפול, מכופל **διώκω** אני רודף **δοκέω, δόξω, κτλ.** אני סבור; אני נראה ל- (נראה לפלוני לפעול = פלוני החליט לפעול) **δόξα, ἡ** סברה; תהילה; מוניטין **δουλεύω** אני עובד (ל-) **δοῦλος, η, ον** משועבד (ל-); עבד, שפחה **δουλόω** אני משעבד **δράω, δράσω, κτλ., ἐδράσθην** אני עושה, פועל **δρομεύς (-έως), ὁ** רץ **δρῦς (δρυός), ἡ** אלון **δύναμαι** אני בעל יכולת/כוח δυνήσομαι, δεδύνημαι, ἐδυνήθην **δύναμαι μέγα** כוחי גדול **δύναμαι ἴσον** כוחי שווה **δυνατός, ή, όν** בעל יכולת כוח **κατὰ τὸ δυνατόν** בהתאם ליכולת **δύο** שנים (שתיים) **δύσκολος, ον** בלתי נוח **δύσμορφος, ον** בעל (תואר) מכוער(ת) **δύσνοος, ον (δύσνους, ουν)** בעל יחס שלילי **δυσπρόσοδος, ον** קשה לגישה **δυστυχέω** אני חסר מזל, אני ביש-גדא **δυστυχής, ές (-οῦς)** חסר מזל, עלוב-גורל, ביש-גדא **δύω, δύσω, κτλ.** אני משקיע (גורם שישקעו); מטביל ἔδυν, δέδυκα **δώδεκα** שנים עשר (שתים עשרה), תריסר **δωδεκέτης, ες (-ους)** בן שתים עשרה **δωρέω** אני מעניק **δώρημα (-ατος), τό** מתת **δῶρον, τό** דורון ## E **ἑαυτοῦ, ῆς, οῦ** שלו, עצמו, וכו׳ (כינוי חוזר, גוף ג׳ יחיד ורבים) **ἐγγύς** בקרבת **ἐγώ, ἐμοῦ (μου), ἐμοί (μοι), ἐμέ (με)** אני **ἔγωγε = ἐγώ + γε** **ἐθέλω, ἐθελήσω** אני רוצה; נאות **εἰ** אם, לו (תנאי); אם(שאלה עקיפה) **εἰ γάρ** בראש משפט ראשי: לו הלואי **εἶδον** ראה ἰδεῖν **εἴδωλον, τό** בבואה **εἶθε** הלואי **εἰκών (-όνος), ἡ** דמות, צלם, תמונה **εἰμί, ἔσομαι, ἦ(ν)** הנני (אוהב), אני קיים (ראה דקדוק לשיעורים 6 ו-23) **εἶμι** אני הולך לשימושים המיוחדים באטית ראה שיעור 49 **εἶναι (εἰμί)** ל(היות) **εἰπεῖν** ראה λέγω **εἴπερ (εἰ + περ)** אם (לו) אמנם **εἰρήνη, ἡ** שלום **εἰς (ένός), μία (μιᾶς), ἕν** אחד, אחת **εἰς (ἐς) (+ acc.)** אל, אלי, לתוך; בעד, למען, לשם, בשביל **εἰσαθρέω (εἰς + ἀθρέω)** אני מתבונן **εἰσδύομαι (εἰς + δύομαι. δύω 'ר)** אני חודר **εἴσειμι (εἰς + εἰμί)** ראה εἰμί **εἰσέρχομαι (εἰς + ἔρχομαι)** אני נכנס **εἰσί(ν) (εἰμί)** הם(ן) (כאות), הם(ן), ישנם(ן); הם(ן)קיים(ת) **εἶτα** אחר כך **ἐκ** ראה ἐξ **ἕκαστος, η, ον** כל אחד (לחוד), כל אחד ואחד **ἑκάτερος, α, ον** כ״א (לחוד) משנים **ἐκβαίνω (ἐξ + βαίνω)** אני יוצא **ἐκβάλλω (ἐξ + βάλλω)** אני משליך החוצה; מגרש **ἐκδέρω (ἐξ + δέρω)** אני פושט עור עד סופו **ἐκεῖ** שם **ἐκεῖνος, η, ο** ההוא (כינוי רחוק) **ἐκκλησία, ἡ** אספת עם ("קהל") **ἐκκλησιαστής (-οῦ), ὁ** חבר אספת העם **ἐκμανθάνω (ἐξ + μανθάνω)** אני לומד היטב **ἐκτυφλόω (ἐξ + τυφλόω)** אני מסמא, מעוור **ἐκφορέω (ἐξ + φορέω)** אני נושא החוצא (גוויה נפטר) **ἑκών (-όντος), ἑκοῦσα, ἑκόν** ביזמת הפועל, בכוונה **ἐλαττόω** אני מחליש, מקטין, ממעט **ἐλαύνω** אני מניע, דוחף **ἐλέγχω** אני חוקר, סותר **ἐλεέω** אני חס, מרחם **ἑλεῖν** ראה αἱρέω **ἐλευθερία, ἡ** חרות **ἐλεύθερος, α, ον** בן חורין; חופשי, נקי (מן) **ἐλήλυθα** ראה ἔρχομαι **ἐλθεῖν** ראה ἔρχομαι **ἕλκω** אני מושך, גורר **Ἑλλάς (Ἑλλάδος), ἡ** יוון **Ἕλλην (Ἕλληνος), ὁ** איש-יוון **Ἑλληνικός, ή, όν** הלני, יווני **ἐλπίς (-ίδος), ἡ** תקווה; סיכוי **ἐμαυτοῦ, ῆς** של עצמי, וכו׳ (כינוי חוזר, גוף א׳ יחיד) **ἐμβαίνω (ἐν + βαίνω)** אני נכנס **ἐμός, ή, όν** שלי (כינוי קנין) **ἔμφρων, ον (-ονος)** נבון **ἐν (+ dat.)** ב-, בתוך; בקרב. בתרכבים: כלל: בתוך, ב- **ἐν ᾧ** בזמן שבו... **ἔνατος, η, ον** תשיעי **ἕνδεκα** אחד עשר, אחת עשרה **ἔνδικος, ον** ישר, הגון **ἔνδοξος, ον** מפורסם (לטובה) **ἔνειμι (ἐν + εἰμί)** אני ב (תוך, קרב) **ἔνεστι(ν)** גם: אפשר, ניתן **ἕνεκα** בגלל, לשם **...τινος ἕνεκα = ἕνεκά τινος** כען **ἐνθάδε** **ἔνι = ἔνεστι(ν)** **ἔνιοι, αι, α** אחדים **ἐνίστημι (ἐν + ἵστημι)** אני מציב בתוך **intr.:** גם: נמצא ומאים (בנוכחות) **ἐννέα** תשע(ה) **ἐνταῦθα** כאן **ἐντεῦθεν** מכאן **ἐντίθημι (ἐν + τίθημι)** אני מכניס, שם בתוך **ἐντυγχάνω (ἐν + τυγχάνω)** אני פוגש במקרה **ἐξ (מלפני תנועה), ἐκ... (+ gen.)** מתוך, מן **ἐξαιτέω (ἐξ + αἰτέω)** אני דורש... מן **ἐξαμαρτάνω (ἐξ + ἁμαρτάνω)** אני שוגה, מחטיא את **ἐξαρκέω (ἐξ + ἀρκέω)** אני מספיק **ἔξειμι (εἰμί)** ראה εἶμι **ἔξειμι (εἰμί)** אני יוצא **ἐξελαύνω (ἐξ + ἐλαύνω)** אני מגרש **ἐξέρχομαι (ἐξ + ἔρχομαι)** אני יוצא **ἔξεστι(ν) (ἔξειμι=εἰμί), ἐξῆν, ἐξέσται** אפשר **ἐξευρίσκω (ἐξ + εὑρίσκω)** אני מגלה **ἑορτάζω (ἑώρταζον)** אני חוגג, עושה חג **ἑορτή, ἡ** חג **ἐπαινέω (ἐπί + αἰνέω)** אני משבח **ἐπαναδιπλόω (ἐπί + ἀναδιπλόω)** אני חוזר (על משהו) מחדש **ἐπανίστημι (ἐπί + ἀνίστημι)** אני מקים מחדש; אני מתקומם **ἐπεί** לאחר ש-; מאחר ש- **ἐπειδάν = ἐπειδή + ἄν** **ἐπειδή = ἐπεί + δή** **ἔπειτα** אחר כך **ἐπέρχομαι (ἐπί + ἔρχομαι)** אני קרב אל; מתקיף **ἐπί (+ gen.)** על גבי; בימי (בזמן שלטונו של...); **ἐπί (+ dat.)** על גבי; בגלל (סיבה לרעש); לשם; למטרה, בשמו(של הזאות) **ἐπί (+ acc.)** אל, עד; כלפי; נגד **ἐπιβουλεύω (ἐπί + βουλεύω)** אני זומם **ἐπιγράφω (ἐπί + γράφω)** אני כותב על גבי **ἐπιδέκατον, τό** מעשר **ἐπιθυμέω (ἐπί + *θυμέω)** אני משתוקק, חומד **ἐπιθυμία, ἡ** חשק **ἐπικαλέω (ἐπί + καλέω)** אני קורא, מזמין **ἐπίκειμαι (ἐπί + κεῖμαι)** אני מונח / מוטל על **ἐπίκουρος, ὁ, ἡ** מגן, בעל ברית **ἐπινεύω (ἐπί + νεύω)** אני מניע ראשי להבעת הסכמה **ἐπίσταμαι** אני מבין, יודע, בקיא **ἐπιστήσομαι, ἠπιστήθην** **ἐπιστατέω, ἐπεστάτηκα** אני ממונה על, יושב ראש (נשיא) **ἐπιστάτης (-ου), ὁ** יושב ראש (נשיא), ממונה על, משגיח **ἐπιτάττω (ἐπί + τάττω)** אני נותן הוראה ל- **ἐπιτίθημι (ἐπί + τίθημι)** אני שם על גבי **ἐπιχαίρω (ἐπί + χαίρω)** אני שמח לאיד **ἐπιχειρέω (ἐπί + *χειρέω)** אני מנסה, משתדל **ἕπομαι** אני הולך בעקבות, נלווה אל... **ἕψομαι, ἑσπόμην** **εὔλογος, ον** הגיוני, סביר **εὔνοια, ἡ** אהדה, ידידות **εὔνοος, ον (εὔνους, ουν)** ידידותי, אוהד **εὐπορέω** יש לי שפע **εὑρίσκω** אני מוצא; **εὑρήσω, ηὗρον, ηὕρηκα, ηὕρημαι, ηὑρέθην** **εὐσεβέω** אני נוהג בחסידות, חי חיי חסידות **εὐτέλεια, ἡ** חסכנות, פשטות **εὐτράπελος, ον** לץ, שנון, חריף **εὐτυχέω** אני מצליח **εὐτυχής, ές (-οῦς)** מצליח **εὐφραίνω** אני משמח, מהנה **εὐφρόνη, ἡ = νύξ** **εὐχή, ἡ** תפילה **εὔχομαι** אני מתפלל **ἔφασαν (φημί)** אמרו, טענו **ἔφη (φημί)** אמר(ה), טען(ה) **ἐχθρός, ά, όν / ἔχθίων-ἔχθιστος** שונא; שנוא **ἐχῖνος, ὁ** קיפוד **ἔχω (εἴχων), ἔξω-σχήσω, ἔσχον, ἔσχηκα, ἔσχημαι** אני מחזיק, בעל, תופס, נושא, לובש, **(+ acc.)** עצר **(+ adv.)** אני במצב (המתואר ע"י ה- adv.) **(+ inf.)** יש לאל ידי **οὐκ ἔχω (+ interrog.)** אינני יודע **ἕψω, ἑψήσω** אני מבשל, מרתיח **ἑώρων** ראה ὁράω **ἕως** כל עוד, בעוד ש- ## Z **ζάω (ζώ)** אני חי **Ζεύς (Διός)** זווס **ζηλόω** אני מתחרה עם, מקנא **ζημία, ἡ** עונש; הפסד; קנס **ζημιόω** אני מעניש; קונס **ζητέω** אני מחפש **(ζῴδιον) ζῷον, τό** בעל חיים **ζωός, ή, όν** חי ## Η **ἤ** או; מאשר **ἡγεμών (-μόνος), ὁ** מנהיג **ἡγέομαι + acc. c. inf או + 2 acc. = νομίζω** **ἤδη** כבר **ἡδονή, ἡ** תענוג **ἡδύς (-έος), εῖα, ύ** נעים **ἥδιων-ἥδιστος, ἡδύτερος-ἡδύτατος** **ἦθος (-ους), τό** מידה, מנהג, נטייה, אופי **ἥκω** הגעתי ואני נמצא במקום **ἥλιος, ὁ** שמש **ἧμαι** אני יושב **ἡμεῖς, -ῶν, -ῖν, -ᾶς** אנחנו **ἡμέρα, ἡ** יום **ἡμέτερος, α, ον** שלנו (כינוי קנין) **ἥμισυς (-εος), εια, υ** חצי **ἤν = ἐάν** **ἦν (εἰμί)** הי(ה)ה **ἤνδε** מלת קריאה (הנה, ראה!) **ἤπειρος, ἡ** יבשת **ἦσαν (εἰμί)** היו **ἡσυχάζω** אני שוקט **ἥττων, ον (-ονος)** פחות (ראה ὀλίγος) ## Θ **θαλάμη, ἡ** מאורה **θάλασσα = θάλαττα** **θάλαττα, ἡ** ים **θάνατος, ὁ** מוות, מיתה **θανεῖν** ראה θνῄσκω **θάπτω, θάψω, ἔθαψα,** **τέθαμμαι, ἐτάφην** אני קובר **θαυμάζω** אני תמה, מתפעל; מעריץ **θαυμάσιος, α, ον** נפלא **θεάομαι** אני מתבונן, מסתכל, משתאה למראה **θέατρον, τό** קהל הצופים; תיאטרון **θεῖος, α, ον** אלוהי **θέλω = ἐθέλω** **θεός, ὁ, ἡ** אל, אלה, אלוהות **θεωρός, ὁ** צופה, תייר **...θην** בודאי; דומני **θηράω** אני צד **θηρίον, τό** חיה **θησαυρός, ὁ** אוצר **θνῄσκω** אני מת, מומת **θανοῦμαι, ἔθανον, τέθνηκα (τέθναμεν)** **θνητός, ή, όν** בן-תמותה, בר חלוף **θρέψω** ראה τρέφω **θρίξ (τριχός), ἡ** שערה **θυγάτηρ (θυγατρός), ἡ** בת **θυμός, ὁ** יצר; לב; רוח **θύρα, ἡ** דלת **θυσία, ἡ** קרבן **θύω, θύσω** אני מקריב, זובח ## Ι **ἰάομαι** אני מרפא **ἰατρός, ὁ** רופא **ἰδέα, ἡ** דמות, צורה, תואר **ἰδεῖν** ראה ὁράω **ἴδιος, α, ον** פרטי **ἱδρόω** אני מזיע **ἱερόν, τό** מקדש **ἱερός, ά, όν** קדוש **ἱερά, τά** גם: קרבנות **ἱερόω** אני מקדיש **ἵημι** אני משלח, מוציא, פועל, מושיב **ἥσω, ἧκα (εἷμεν), εἷκα, εἷμαι, εἵθην** (רב פעולות קיימות רק בפעלים מורכבים) **ἱκανός, ή, όν** מספיק, מתאים (לדרישות, למשימה) **ἱμάτιον, τό** מעיל **ἱμάτια, τά** מלבושים, לבוש **ἵνα** כדי ש-; במקום ש(ב)ה **ἵππος, ὁ, ἡ** סוס(ה) **Ἰσθμός** ביאזמוס (המצר) של קורינתוס; במשחקים האיסתמיים **ἴσος, η, ον** שווה **ἴσα** "שוות" = באופן שווה **ἴσως** אולי **ἐξ ἴσου** מתוך שוויון = בלי משוא פנים **ἵστημι** אני מציב, מעמיד **tr. στήσω, ἔστησα** **intr. ἔστην, ἕστηκα (ἕσταμεν)** **pass. ἐστάθην** **ἱστορία, ἡ** מחקר, היסטוריה **ἰσχύω** אני בעל תוקף, חזק **ἰχθύς (ἰχθύος), ὁ** דג **Ἴων (Ἴωνος), ὁ** איש איוניה (יווני) ## Κ **κά... = καί ά... / καί ἑ...** **καθαρός, ά, όν** טהור **καθεύδω (κατά + εὕδω)** אני ישן **ἐκάθευδον, κτλ. = καθηῦδον, κτλ.** **κάθημαι (κατά + ἧμαι)** אני יושב **ἐκαθήμην, καθήσομαι, κτλ. = καθήμην, καθῆσο, κτλ.** **καθιερόω (κατὰ + ἱερόω)** אני מקדיש **καθίστημι (κατά + ἵστημι)** אני מכנס, מסדיר, ממנה **καί** גם: ו-; אף **καινός, ή, όν** חדש, חדיש **καίριος, α, ον** בעיתו **καιρός, ὁ** שעת-כושר **κακός, ή, όν** רע (במובנים רבים) **κακίων-κάκιστος, χείρων-χείριστος** **κακοῦργος, ον** פועל רעות **καλέω** אני קורא **καλῶ (καλέω), ἐκάλεσα, κέκληκα, κέκλημαι, ἐκλήθην** **καλλίνικος, ον** מנצח **κάλλιστος, η, ον** ראה καλός יפהפה **καλός, ή, όν / καλλίων-κάλλιστος** נאה, יפה, טוב **κάμνω, καμοῦμαι, ἔκαμον, κέκμηκα** אני מתיגע; יגע **κἄν = 1. καὶ ἐάν** **2. καὶ ἄν** **κανοῦν (εων), τό** סל **καπνός, ὁ** עשן **καρπός, ὁ** פרי **καρτερός, ά, όν ( = κρατερός)** איתן **κατά (+ gen.)** נגד לרעת (בן אדם), מעל (כלפי מטה) **(+ acc.)** בהתאם ל-; מדי... **בתרכבים: כלפי מטה; מאחור; לרעת; לשם** **καταβάλλω (κατὰ + βάλλω)** אני משליך כלפי מטה **καταγιγνώσκω (κατὰ + γιγνώσκω)** אני מחייב בדין נגד **καταλαμβάνω (κατὰ + λαμβάνω)** אני מדביק, משיג;מכריע **καταλείπω (κατὰ + λείπω)** אני משאיר אחרי, מותיר **καταλύω (κατὰ + λύω)** אני מבטל **καταμανθάνω (κατὰ + μανθάνω)** אני משיג ב, מבחין **καταριθμέω (κατὰ + ἀριθμέω)** אני סופר **κατασκευάζω (κατὰ + σκευάζω)** אני מתקין, בונה **κατάσκοπος, ὁ** סייר, צופה, מרגל **κατατίθημι (κατὰ + τίθημι)** אני טומן **καταφρονέω (κατά + φρονέω)** אני בז ל- **καταψηφίζομαι (κατὰ + ψηφίζομαι)** אני מחייב דין את...על... **κατέχω (κατὰ + ἔχω)** אני עוצר; מרסן; מחזיק **κατηγορέω (κατ-ηγορέω)** אני מקטרג על **κατοικέω (κατὰ + οἰκέω)** אני גר, מתגורר **κατορθόω (κατὰ + ὀρθόω)** אני מצביע בהצלחה **κάτω** למטה **κεῖμαι, κείσομαι** אני שוכב; מונח: טמון-נת-בקבר **κεῖνος = ἐκεῖνος** **κελεύω** אני נותן הוראה, מצווה **κελεύσω, κτλ., ἐκελεύσθην** **κενός, ή, όν** ריק **κεράμιον, τό** כד חרס **κέρδος (-ους), τό** רווח **κεφαλή, ἡ** ראש **κῆπος, ὁ** גן, גינה, מטע **κινδυνεύω** אני מסתכן **κίνδυνος, ὁ** סכנה, סיכון **κινέω** אני מניע, מתניע **κιττός, ὁ** קיסוס **κλέπτω** אני גונב **κλέψω, ἔκλεψα, κέκλοφα, κέκλεμμαι, ἐκλέφθην / ἐκλάπην** **κλώψ (κλωπός), ὁ** גנב **κοινός, ή, όν** משותף **κοινωνία, ἡ** שותפות ("קנוניה") **κολάζω** אני מעניש, מייסר **κολούω** אני מקצץ, משפיל **κομίζω** אני מביא, נושא, מעביר **κόραξ (-ακος), ὁ** עורב **κόρος, ὁ** שובע עד לזרא **κόσμος, ὁ** קוסמוס; סדר; קישוט; סדר העולם; עולם **κοτύλη, ἡ** כביע **κοῦφος, η, ον** קל (היפוכו של כבד) **κράζω, ἔκραγον** אני צועק **κρατέω** אני גובר על, מכניע; שולט, מושל **κρέα (-ῶν), τά** בשר (לאכילה) **κρείσσων = κρείττων** **κρείττων** ראה ἀγαθός **κρεμάννυμι** אני תולה **κρεμῶ (κρεμάσω), ἐκρέμασα, ἐκρεμάσθην** **κρίνω** אני גוזר, מכריע, פוסק, פוטר **κρινῶ, ἔκρινα, κέκρικα, κέκριμαι, ἐκρίθην** **κρίσις (-εως), ἡ** הכרעה **κριτής (-οῦ), ὁ** שופט, בורר, פוסק **κρύπτω** אני מכסה, מסתיר **κτάομαι, pf. : κέκτημαι** אני רוכש **κτείνω, κτενῶ, ἔκτεινα / ἔκτανον, ἔκτονα** אני הורג **κτῆμα (-ατος), τό** קנין, נכס, רכוש **κύβος, ὁ** קוביה **κύκλος, α, ον** מעגל **Κύκλωψ (-ωπος), ὁ** קיקלופ **Κυνικός, ή, όν** ציניקן ("כלב **κωλύω** אני מונע **κωμῳδός, ὁ** חבר מקהלת קומדיה **κωμῳδοί, οἱ** גם: הצגת קומדיה **κωφός, ή, όν** חרשי") **κυνίσκος, ὁ** כלבלב **κύριος, α, ον** ריבוני/אדנות **κύω** אני הרה, מתעבר **κύων (κυνός), ὁ, ἡ** כלב **κωλύω** אני מונע **κωμῳδός, ὀ** חבר מקהלת קומוידיה. **κωμῳδοί, οί** גם: הצגת קומוידיה **κωφός, ή, όν** חרש ## Λ **λαβεῖν** ראה λαμβάνω **Λάκαινα, ἡ** בת ללקדימון (ספרטה) **Λακεδαίμων (-ονος), ἡ** לקדימון (הארץ שבירתה ספרטה) **λαμβάνω** אני תופס, לוקח **λήψομαι, ἔλαβον, εἴληφα, εἴλημμαι, ἐλήφθην** **λαμπρός, ά, όν** זוהר **λέαινα, ἡ** לביאה **λέγω (λέξω), (ἔλεξα),** **λέλεγμαι, ἐλέχθην, אני מדבר על** **ἐρῶ, εἶπον, εἴρηκα, εἴρημαι, ἐρρήθην אומר, מספר** **λέγω εὖ/ἀγαθά,** אני משבח, מהלל את... **λέγω κακῶς/κακά** אני מדבר בגנות, משמיץ את... **λέγω μέγα** אני מדבר בגובה **λέγω (συλλέγω, ἐκλέγω, κτλ.)** אני אוסף **λέξω, ἔλεξα, εἴλοχα, εἴλεγμαι /λέλεγμαι, ἐλέγην** **λείπω** אני נוטש, עוזב, משאיר **λείψω, ἔλιπον, λέλοιπα, λέλειμμαι, ἐλείφθην** **λείψανον, τό** שארית **λέων (λέοντος), ὁ** אריה **λήθη (-εως), ἡ** לתיהה, קהלה **λίθος, ὁ** אבן **λιμήν (λιμένος), ὁ** נמל **λιμός, ὁ** רעב **λογίζομαι** אני מחשב **λόγος, ὁ** דיבור, שיחה, דברים, סיפור, מאמר, משפט (כבר היגיון); חשבון **λοιδορέω** אני מגדף, מחרף **λοιπός, ή, όν** נותר **τὸ λοιπόν** לעתיד **λούω** אני רוחץ **λύκος, ὁ** זאב **λύπη, ἡ** חוגה, צער **λύχνος, ὁ** נר **λύω** אני מתיר; פורק **(λώιων) λῴων** ראה ἀγαθός ## M **μάθημα, (μαθήματος), τό** לימוד, תורה, מדע **μάθησις (-εως), ἡ** למידה **μαθητής (-οῦ), ὁ** תלמיד **μαίνομαι, μανοῦμαι, μέμηνα, ἐμάνην** אני משתגע **μακαρίζω** אני חושב למאושר; אומר... מאושר **Μακεδών (-όνος), ὁ** מוקדו(ני) **μακρός, ά, όν** ארוך, בעל מידה גדולה **μάλα / μᾶλλον - μάλιστα** מאד **μάλιστα** ראה μάλα במיוחד **μᾶλλον** ראה μάλα במידה רבה יותר **μᾶλλον ἤ** יותר מאשר, בהעדפה על **μανθάνω, μαθήσομαι, ἔμαθον, μεμάθηκα** אני למד, מבין **μαντεῖον, τό** מבנה; נבואה (אורקולום) **μαντεῖος, α, ον** נבואי **μαντεύομαι** אני מתנבא (חרוש במבנה); מנבא **Μαραθών (-ῶνος), ὁ** מרתון **μαραίνω** אני מכלה, מקמיל, מדלדל, מחוויר **μαρτυρέω** אני מעיד **μάταιος, α, ον** הבל, ריק, חסר ערך ל(שוא) **μάχαιρα, ἡ** סכין **μάχη, ἡ** קרב **μάχομαι** אני נלחם **μαχοῦμαι (= μαχέσομαι), ἐμαχεσάμην, μεμάχημαι** **Μεγαρεύς (-έως), ὁ** איש Μέγαρα **μέγας, μεγάλη, μέγα** גדול **μείζων-μέγιστος** **μέγα λέγω** אני מדבר בגובה **μέγα δύναμαι** כוחי גדול **μέγιστος, η, ον** עצום; חשוב מיוחד; גדל ביותר ראה μέγας **μέθη, ἡ** שיכר **μεθύω** אני שיכור **μείζων** ראה μέγας **μειράκιον, τό** נער (לפני גיל הבוגר) **μελαινότατος** ראה μέλας **μέλας (μέλανος), μέλαινα, μέλαν** שחור **μελάντερος-μελάντατος, μελανώτερος-μελαινότατος** **μελέτη, ἡ** טיפוס, טיפול, דאגת **μέλι (μέλιτος), τό** דבש **μέλισσα = μέλιττα** **μέλιττα, ἡ** דבורה **μέλλω** נעימה, לוחץ, מתכונן **μέλος (-ους), τό** שיר **μέλω, μελήσω, κτλ.** אני נושא דאגה **μέμνημαι** ראה μιμνήσκω אני זוכר **...μέν** מחד; אמנם; אכן **...μέντοι** אמנם **μένω, μενῶ, ἔμεινα, μεμένηκα** אני נשאר (על עומדי) **μέρος (-ους), τό** חלק **μέσος, η, ον** אמצעי, תיכון **μέσαι νύκτες** חצות הליל **μετά (+ gen.)** יחד עם, בקרב **(+ acc.)** אחרי **בתרכבים: כלל: טיפול + מטרה (של חיפוש וכדו'); שינוי** **μεταβολή, ἡ** שינוי **μεταβολαί, αἱ** תהפוכות **μεταπείθω (μετὰ + πείθω)** אני משנה את השקפתו (שהוא) לשווא משוכנע בה) של **μετέχω (μετὰ + ἔχω)** אני לוקח חלק ב- **μέτρον, τό** מידה **μέχρι (+ gen.)** עד **μή** לא, אל; א-ין; כדי שלא; ליבל; פן **μηδέ** אף אל (לא, אי) **μηδείς (μηδὲ + εἷς),** **μηδεμία, μηδέν** אף אחד, אף אחד לא **Μηδικός, ή, όν** מדי (שיך לְ) **Μηδικά (= πράγματα), τά** מלחמות הפרסים **Μῆδος, ὁ** איש מדי (= פרסי) **μηκέτι (μὴ + ἔτι, οὐκέτι השווה)** לא (אל) עוד **μῆλον, τό** תפוח **μήν (μηνός), ὁ** ירח **μηνύω** אני מגלה, (מודיע) **μήποτε (μή + ποτε)** אף פעם לא (אל) **μήτε... μήτε...** גם לא (אי, אל)..., גם לא (אי, אל)... **(μή + τε)** **μήτηρ (μητρός), ἡ** אם **μία** ראה εἷς **μιαρός, ά, όν** טמא **μικρός, ά, όν** קטן (בעל מידה קטנה) **μικρότερος, κτλ., ἥττων-(ἥκιστα), ἐλάττων-ἐλάχιστος** **μικρόν** קצת, מעט **Μιλήσιος, α, ον** מילטי (מ-ה Μίλητος) **μιμέομαι** אני מחקה **μίμησις (-εως), ἡ** חיקוי **μιμητικός, ή, όν** חיקני **μιμνήσκω** אני מזכיר **μνήσω, ἔμνησα, μέμνημαι, ἐμνήσθην** **μισέω** אני שונא **μισθοφόρος, ον** שכיר **μνεία, ἡ** אזכור **μνημεῖον, τό** מזכרת, יד, זכר, מצבה **μνήμων, ον (-ονος)** זוכר **μοῖρα, ἡ** חלק, מנה, חלקה **μολεῖν = ἐλθεῖν** **μόνος, η, ον** יחיד(י), לבד, (י) **μόνον (adv.)** רק, בלבד **μορφή, ἡ** צורה **μοχθηρός, ά, όν** בן בליעל, נבל **μυθολόγος, ὁ** מְסַפֵּר **μῦθος, ὁ** סיפור **μυρίος, α, ον** אין-ספור **μωμάομαι** אני מבקר (ביקורת שלילית); מוצא פגמים ## N **ναί** כן! **ναίω** אני שוכן **ναός, ὁ** היכל, מקדש, משכן **ναύαρχος, ὁ** מפקד צי **ναυμαχία, ἡ** קרב ימי **ναυτικόν, τό** צי **νεανίσκος, ὁ** עלם, בחור **νέος, α, ον** צעיר, חדש **νεύω** אני מרמז ע"י תנועת ראש **νηποινεί** בפטור משפטי **νῆσος, ἡ** אי **νικάω** אני מנצח **νικάω Ὀλύμπια** אני מנצח במשחקים האולימפיים (זוכי) **νίκη, ἡ** נצחון **νοέω** אני מתבונן בשכלי **νόημα (-ατος), τό** מחשבה, תפישה, השבה **νομάς (-άδος), ὁ** נודד **νομίζω** אני חושב את... ל...; חושב ש... **νομοθέτης (-ου), ὁ** מחוקק **νόμος, ὁ** חוק, מנהג ("נימוס") **νόος, ὁ (= νοῦς)** שכל **νοσέω** אני חולה **νόσος, ἡ** מחלה **νουθετέω** אני מוכיח, מוסר, מייסר **νοῦς, ὁ** ראה νόος **νύμφη, ἡ** כלה **νῦν** עכשיו **νύξ (νυκτός), ἡ** לילה ## Ξ **ξενίζω** אני מארח **ξένος, η, ον** זר; אורח; מארח; נכרי **ξυλεύω** אני חוטב (עצים) **ξύλον, τό** גזר עץ; עץ (לבנייה, בנין) **ξύν = σύν** ## Ο **ὁ, ἡ, τό** חיווי הידיעה **ὁ δέ, ἡ δέ, τὸ δέ** וזה (זאת) **ὁ μέν..., ὁ δέ...** זה (מחד), זה (מאידך) (חלקי אצבע) **ὅδε, ἥδε, τόδε** זה-פה (כינוי רומז) **ὁδεύω** אני הולך בדרך **ὁδός, ἡ** דרך **οἶδα (εἰδέναι), ᾔδη, εἴσομαι** אני יודע **οἴκαδε** הביתה **οἰκέτης (-ου), ὁ** עבד, בן בית **οἰκέω** אני גר, מאכלס **οἰκία, ἡ** בית, משק **οἰκοδομέω** אני בונה בית **οἶκος, ὁ** בית **οἶνος, ὁ** יין **οἴομαι (οἶμαι), οἰήσομαι, ᾠήθην** אני סובר, חושב **οἷος, α, ον** כפי איזה מציין איכות; בפתיחת משפט קריאה = איזה מין!... **οἴχομαι, οἰχήσομαι** הסתלקתי ואינני **ὀκτώ** שמונה **ὄλβιος, α, ον** מאושר, מושפע ברכה **ὄλβος, ὁ** אושר, ברכה **ὀλέθριος, α, ον** מביא כליה, חורבן **ὀλίγος, η, ον** מועט, מעט **ἐλάττων-ἐλάχιστος, ἥττων-ἥκιστα, (ὀλείζων)-ὀλίγιστος** **ὀλίγον** קצת, מעט **ὀλίγωρος, ον** מזלזל, רשלן, מועט בהתמסרות לב **ὄλλυμι** אני מאביד, מביא כליה על **ὀλῶ (ὀλέσω), ὤλεσα, intr.-pass: ὀλώλην, ὄλωλα** **ὅλος, η, ον** שלם; כל-כולו **ὀλοφύρομαι** אני מקונן **ὁμιλέω** אני מתחבר עם, מבלה בחברת **ὁμιλία, ἡ** התחברות, קשר חברתי, בילוי משותף **ὄμμα (-ατος), τό** עין **ὅμοιος, α, ον** דומה; שווה (וכדו') **ὁμοιόω** אני משווה, מדמה; עושה את... שווה ל... **ὁμολογέω** אני מסכים **ὅμως** בכ"ז **ὀνειδίζω** אני מגנה; מזנה **ὄνομα (ὀνόματος), τό** שם **ὀνομάζω** אני קורא בשם, מכנה **ὄνος, ὁ, ἡ** חמור, אתון **ὀξύς (-έος), εῖα, ύ** חד, דוחק, חריף **ὀξύτερος-ὀξύτατος** **ὅπλα, τά** נשק, ציוד צבאי **(ὅπλον, τό** (מכשיר, פריט של ציוד **ὁποῖος, α, ον** כפי איזה (אחר = כללי) המציין איכות; **οἷος השווה** **πoῖος, α, ον = בפתיחת שאלה עקיפה** **ὁπόσος, η, ον** כפי איזה (אחר = כללי) המציין כמות וגודל; **.ὅσος השווה** **πόσος, η, ον = בפתיחת שאלה עקיפה** **ὁπόταν = ὁπότε + ἄν** **ὁπότε** בכל פעם ש ... . השווה ὅτε **ὅπως** כל אופן אשר בו. השווה ὡς **ὁπωσπερ = ὅπως + περ** השווה ὥσπερ השווה **ὁράω, ὄψομαι, εἶδον (ἰδ), ἑόρακα/ἑώρακα** אני רואה **ἑόραμαι/ἑώραμαι/ὦμμαι, ὤφθην. impf.: ἑώρ...** **ὀργή, ἡ** כעס; חימה; רוגז **ὀργίζω** אני מרגיז, מכעיס **ὀρθός, ή, όν** ישר; נכון **ὀρθόω** אני מציב ישר **ὅρκος, ὁ** שבועה **ὁρμάω** אני יוצא בתנופה **ὄρνις (-ιθος), ὁ, ἡ** ציפור **ὄρος, ὁ** גבול **ὅς, ἥ, ὅ** אשר (הוא): מי ש-, מה ש- (כינוי זיקה) **ὅσιος, α, ον** צדיק, ירא שמיים, חרד, חסיד, פועל בהתאם לציווי הדת **ὅσος, η, ον** כפי איזה המציין גודל וכמות: כגודל ש-, כמה ש-, כל אלה ש- בפתיחת משפט קריאה: כמה (רב, גדול)!... **ὅστις (ὅς + τις), ἥτις, ὅτι (ὅ τι)** כל אשר, מישהו ש... אחד ש... **ὅταν = ὅτε + ἄν** **ὅτε** כאשר **ὅτι** ש...; מפני ש... **οὔ, οὔ, οὐκ, οὐχ** לא **οὐ** לפני הפסק **οὐκ** לפני תנועה בעלת spiritus lenis **οὐχ** לפני תנועה בעלת spiritus asper **οὐ** לפני כל יתר האותיות **οὐδέ** אף (גם) לא; אף (גם)... לא **οὐδείς (οὐδὲ + εἷς), οὐδεμία, οὐδέν** אף אחד לא, שום דבר לא **οὐδέν** בכלל לא **οὐδέποτε = οὐδὲ ποτε** **οὐδέτερος, α, ον** **(= οὐδὲ ἕτερος)** לא זה ולא זה (אף לא אחד מן השנים) **οὐκέτι (οὐ-κ + ἔτι)** לא עוד **οὐκοῦν...; (οὐ-κ + οῦν)** הלא?... **...οῦν** אפוא, ובכן **οὔποτε (οὐ + ποτε)** אף פעם לא **οὐρανός, ὁ** שמים **οὖς (ὠτός), τό** אוזן **οὔτε..., οὔτε... (οὐ + τε)** גם לא..., גם לא... **οὗτος, αὕτη, τοῦτο** ז(ה)ה (כינוי רחוק) **οὕτω(ς)** כה, כך; באופן זה **ὄφελος (-ους), τό** יתרון, תועלת **οὐχί = οὐ** (מודגש) **ὄχλος, ὁ** המון ## Π **πάγκακος, ον** רע מכל וכל **παθεῖν** ראה πάσχω **παιδεύω** אני מחנך **παιδίον, τό** ילד קטן, אינוס **παιδίσκη, ἡ** נערה צעירה; שפחה **παῖς (παιδός-παίδων), ὁ, ἡ** ילד(ה), בן, בת, קטין; עבד בכל גיל ("נער") **ἐκ παιδός (παίδων)** מילדות **πάλαι** לפנים, מכבר, בזמן קדום **παλαιός, ά, όν** קדום, עתיק, ישן **πάλιν** בחזרה **πάμπολυς, παμπόλλη, πάμπολυ** רב מאד (ראה πολύς) **Πάν (Πανός), ὁ** האל פאן **Παναθήναια (scil. ἱερά), τά** חג לכבוד אלהה אתני **πανταχόθεν** מכל צד, מכל עבר **πάντοθεν** מכל צד, מכל מקום **πάνυ** מאד, לגמרי **παρά (+ gen.)** מאצל, מן (בן אדם) **(+ dat.)** אצל **(+ acc.)** אל (בן אדם); מעבר ל-, בעברה על **בתרכבים: כלל: מעבר לציד, בעד;** **בתוך; קרוב** **παραγίγνομαι (παρὰ + γίγνομαι)** אני מופיע לצד, אצל **παράδεισος, ὁ** פרדס **παρακαταθήκη, ἡ** פיקדון **παραλείπω (παρὰ + λείπω)** אני מזניח **παρασκευάζω (παρὰ + σκευάζω)** אני מכין **πάρειμι (παρὰ + εἰμί)** אני נוכח (לצד); אני בעד **πάρειμι (παρὰ + εἰμί)** ראה εἰμί אני עובר **παρέρχομαι (παρὰ + ἔρχομαι)** אני עובר, חולף **παρέχω (παρὰ + ἔχω)** אני מגיש, מספק **παρθένος, ἡ** בתולה **πάροδος, ἡ** כניסה (צדדית) לבמה; הופעה **παροιμία, ἡ** משל, פתגם **πᾶς (παντός), πᾶσα, πᾶν** כל **πάντως** מכל מקום, בכל אופן **πάσχω** אני מושפע, מקבל פעולה, סובל **πείσομαι, ἔπαθον, πέπονθα** **πατήρ (πατρός), ὁ** אב **πατρίς (-ίδος), ἡ** מולדת **παῦρος, ον** מעט; קטן **παύω** אני מפסיק (את), שם קץ ל-; חדל (med.) **πείθω** אני משכנע, מדבר על לב, משדל, מפייס **πείθομαι** גם: אני מציית, מאמין ל- **πεῖρα, ἡ** נסיון **πειράω (act. + med.)** אני מנסה **πελάζω, πελῶ (πελάσω), ἐπέλασα, κτλ.** אני קרב ל-, מתקרב **πέμπω** אני שולח; עורך תהלוכה **πέμψω, ἔπεμψα, πέπομφα, πέπεμμαι, ἐπέμφθην** **πένης (-ητος), ὁ** עני, רש **πενία, ἡ** עוני, דלות **πέντε** חמש(ה) **πεντεκαίδεκα** חמש-עשרה, חמישה-עשר **πέπλος, ὁ** גלימה, שמלה **... περ** מילת מחזקת **e.g.: εἴπερ** אם (לו) אמנם **ὥσπερ** ממש כמו ש... **περαίνω** אני מבצע **περί (+ gen.)** על אודות; בעניין; למען **(+ dat.)** בגלל; בעניין **(+ acc.)** סביב ל-, אשר ל- **בתרכבים: כלל: סביב; עליונות; ועוד** **περιμένω (περί + μένω)** אני ממתין **Πέρσης (-ου), ὁ** איש פרס (פרסי) **πέρυσι** אשתקד **πεσεῖν** ראה πίπτω **πηνίκα;** באיזו נקודת זמן? (מתי בדיוק?) **πήρα, ἡ** תרמיל **πιέζω** אני לוחץ **πιεῖν** ראה πίνω **πικρός, ά, όν** מר, חריף **πίμπλημι, πλήσω, κτλ., πέπλησμαι, ἐπλήσθην** אני ממלא **πίνω, πίομαι, ἔπιον, πέπωκα, πέπομαι, ἐπόθην** אני שותה **πίπτω, πεσοῦμαι, ἔπεσον, πέπτωκα** אני נופל **πιστεύω** אני נותן אמון ב- **πιστός, ή, όν** מהימן, נאמן **πλανάω** אני מתעה **πλαστός, ή, όν** מעוצב **Πλειάδες, αἱ** כימה **πλεῖστος, η, ον** ראה πολύς. רב ביותר **πλείων** ראה πολύς. רב יותר **πλέω** אני מפליג, שט **πλέων = πλείων** **Πληϊάδες = Πλειάδες** **πλήν** חוץ מן, זולת, מלבד **πλήττω, πλήξω, κτλ., ἐπλήγην** אני מכה **πλίνθος, ἡ** לְבֵנָה **πλοῖον, τό** כלי שייט **πλόος, ὁ (= πλοῦς)** הפלגה **πλούσιος, α, ον** עשיר **πλοῦτος, ὁ** עושר **ποιέω** אני עושה, יוצר, פועל **ποίησις (-εως), ἡ** יצירה **ποιητής (-οῦ), ὁ** יוצר, פייטן **ποίμνιον, τό** צאן **ποῖος, α, ον** איזה מין?... בעל איזה טיב? **πολεμέω** אני אוסר מלחמה; לוחם; רב **πολέμιος, α, ον** שונא; אויב **πόλεμος, ὁ** מלחמה **πολιοῦχος, ον** מגן (שומר) העיר **πόλις (-εως), ἡ** מדינה, עיר **πολιτεία, ἡ** משטר מדיני **πολίτης (-ου), ὁ** אזרח **πολλάκις** פעמים רבות, תכופות **πολλοί, αί, ά** ראה πολύς **πολυμαθία, ἡ** למוד מרובה **πολύς (πολλοῦ), πολλή, πολύ / πλε(ί)ων-πλεῖστος** רב **πολύ (adv.)** ב(ה)רבה **πολυτελής, ές (-οῦς)** יקר (במחיר) **πομπή, ἡ** תהלוכה, סר ("פומבי") **πονηρός, ά, όν** רשע, גרוע, נבל **πόνος, ὁ** סבל, עמל **πορεύω** אני מעביר ממקום אחד למשנהו; מגרה לדרך; מסיע **πορθέω** אני מחריב **πορίζω** אני מספק (אספקה) **πόρρωθεν** מרחוק **πόσος, η, ον** בעל איזו כמות? כמה גדול? כמה? **ποταμός, ὁ** נהר **... ποτε** פעם; אי פעם; בזמן בלתי מסויים **πότερος, α, ον** איזה מן השנים? **πότερον (... ἤ ...)** פתיחת שאלת בררה גם (בדרך): פתיחת שאלה פשוטה = האם? **πότιμος, ον** ניתן לשתייה **ποῦ;** איפה? **πούς (ποδός), ὁ** רגל **πρᾶγμα (-ατος), τό** פעולה, עסק, עשייה **πρᾶξις (-εως), ἡ** עשייה, פעולה **πράσσω = πράττω** **πράττω (+ acc.)** אני עושה, פועל **(+ adv.)** אני נמצא במצב (המתואר ע"י התואר הפועל) **(πρέπω** אני בולט) **πρέπει** יאה, הולם, נאים **πρέσβυς (-εος/-εως), ὁ / πρεσβύτερος-πρεσβύτατος** זקן **πρεσβύτης (-ου), ὁ** זקן ***πρίαμαι, ἐπριάμην** קניתי **Πριηνεύς (-έως), ὁ** איש Πριήνη **πρίν** לפני; לפני ש...; (+inf.) **πρό (+ gen.)** לפני **בתרכבים: כלל: שונים: קדימה, מראש, בשביל** **במקום - תחת; בהגנה על, בהעדפה על; ועוד** **πρόβατον, τό** בן צאן, בן בקר **πρόθυμος, ον** להוט, נחפז **προΐστημι (πρὸ + ἵστημι)** אני מציב... לפני...; ממונה על **προκαταγιγνώσκω** אני מחייב מראש בדין **(πρὸ + καταγιγνώσκω)** **πρός (+ gen.)** בשם (בשבועות); בעיני (לדעת); מטעם; מן **(+ dat.)** בקרבת (של מקום), בסמוך ל-; בנוסף על **(+ acc.)** כלפי, אל, אליו; נגד; בעניין; (כאשר ל...) בהשוואה... (גם: רשות, של) **בתרכבים: כלל** **πρόσειμι (πρὸς + εἰμί)** אני נוכח, נמצא בסמוך על... **προσέρχομαι (πρὸς + ἔρχομαι)** אני נגש **προσήκω (πρὸς + ἥκω)** אני קרוב, נוגע, חולם **προστάτης (-ου), ὁ** מנהיג (ראה προΐστημι) **προστίθημι (πρὸς + τίθημι)** אני מוסיף **πρότερος, α, ον** קודם (שם תואר) **πρότερον** קודם (תואר הפועל) **προτρέχω (πρὸ + τρέχω)** אני רץ לפני **πρυτανεύω** אני (שבט מסויים משבטי אתונה) משמש בנשיאות המועצה/אסיפה **πρῶτος, η, ον** ראשון **(τὸ) πρῶτον** לראשונה **πτωχός, ὁ** קבצן **Πύθιος, α, ον** פיתי-מ (היא Δελφοί) **πύκτης (-ου), ὁ** מתאגרף **πύλη, ἡ** שער **πυνθάνομαι** אני חוקר ודורש; בוקש ומשיג ידע; לומד (מקבל מידע) **πεύσομαι, ἐπυθόμην, πέπυσμαι** **πῦρ (πυρός), τό** אש **πυρίδιον, τό** ניצוץ **πυρκαϊά, ἡ** שריפה, דליקה **πῶς;** איך? **... πως** מכל מקום; איכשהו ## Ρ **(ῥᾴδιος) ῥᾴδιος, α, ον** קל (היפוכו של קשה) **ῥᾴων-ῥᾷστος** **(ῥαίων) ῥᾴων-ῥᾷστος** ראה (ῥᾴδιος) **ῥαψῳδός, ὁ** מדקלם (את שירת המחוס) **ῥέω** אני זורם **ῥῆμα (-ατος), τό** אמירה, דיבור; צו **ῥητορικός, ή, όν** רטורי (שייך לתורת הנאום) **ῥήτωρ (-ορος), ὁ** נואם **ῥίπτω, ῥίψω, κτλ.** אני משליך, מטיל, זורק **ῥίψ (ῥιπός), ἡ** מחצלת **ῥόδον, τό** ורד **ῥύομαι** אני מציל, מחלץ **ῥυπαρός, ά, όν** מזוהם **ῥώμη, ἡ** כוח, עוצמה ## Σ **Σάμιος, α, ον** מן האי סאמוס **σαφής, ές (-οῦς)** ברור, ודאי **σβέννυμι** אני מכבה **σβέσω, ἔσβεσα / ἔσβην, ἔσβηκα, ἐσβέσθην** **σέβομαι** אני מכבד (כיבוד דת) **σελήνη, ἡ** לבנה **Σελινοῦς (-οῦντος), ὁ** עיר בסיציליה **σεμνός, ή, όν** מעורר כבוד, נערץ, רציני **σῆμα (-ατος), τό** סימן; מצבה; יד **σημαίνω** אני נותן אות ("סימן"), מרמז **σιγάω** אני שותק **σιγή, ἡ** דממה **σιωπάω** אני שותק **σκεδάννυμι** אני מפזר **σκεδῶ (σκεδάσω), ἐσκέδασα, ἐσκέδασμαι, ἐσκεδάσθην** **σκευάζω** אני מכין, מתקין, מסדר **σκηνή, ἡ** בחינה; מבנה-רקע לבמה **σκιά, ἡ** צל **σμικρός = μικρός** **σός, σή, σόν** שלך (כינוי קנין) **σοφία, ἡ** חכמה **σοφιστής (-οῦ), ὁ** סופיסט **σοφός, ή, όν** חכם **Σπαρτιάτης (-ου), ὁ** איש ספרטה **σπεύδω** אני פועל במהירות/בשקידה **σπονδή, ἡ** נסך **σπονδαί, αἱ** ברית **σπουδή, ἡ** שקידה **στασιάζω** אני רב עם, חולק על; יוצר מפלגה; ריבה; נלחם מלחמת אחים **στέργω** אני אוהב, מוקיר **στερέω** אני מונע מן-, שולל מן-, מקפח מן- **στέρομαι = στερέομαι** **στέφανος, ὁ** עטרה **στεφανόω** אני מעטר; מכתיר **στήλη, ἡ** לוח אבן **στόμα (-ατος), τό** פֶּה **στράτευμα (-ατος), τό** חיל, צבא **στρατεύω (act. + med.)** אני מתקדם עם צבא, עושה מלחמה **στρατηγός, ὁ** מצביא **στρατιώτης (-ου), ὁ** חייל ("סדירס") **στρατός, ὁ** צבא **σύ, σοῦ (σου), σοί (σοι), σέ (σε)** אתה, את **σύγγραμμα (-ατος), τό** חיבור, ספר (פרוזה) **συγκαθίστημι** **(σὺν + καθίστημι)** אני משתתף בהקמה / בכינון / בהצבת / בימיי **συλλαμβάνω (σὺν + λαμβάνω)** אני מסייע ("יושב עם...") **συλλέγω (σὺν + λέγω)** אני אוסף, מכנס **σύλλογος, ὁ** אסיפה **συμβουλεύω (σὺν + βουλεύω)** אני יועץ **συμβουλία, ἡ** עצה **συμμαχία, ἡ** ברית צבאית **συμμάχομαι (σὺν + μάχομαι)** אני נלחם יחד עם... **σύμπας, σύμπασα, σύμπαν** כול(ה)ה ביחד (ראה πᾶς) **συμπλέω (σὺν + πλέω)** אני מפליג ביחד עם... **συμπράττω (σὺν + πράττω)** אני משתתף פעולה עם, פועל עם, מסייע ל- **συμφέρω (σὺν + φέρω)** אני מתאים ל-, מועיל ל- **συμφορά, ἡ** מקרה; אסון **σύμφορος, ον** מועיל **σύμφυτος, ον** נוצר יחד עם **σύν (+ dat.)** עם, יחד עם; עם, בשיתוף עם **συνάγω (σὺν + ἄγω)** אני מכנס **σύνειμι (σὺν + εἰμί)** אני (נמצא) יחד עם **συνθήκη, ἡ** הסכם **συνίημι (σὺν + ἵημι)** אני מבין **συντρέφω (σὺν + τρέφω)** אני מגדל ביחד **Συρακόσιος, α, ον** מן העיר סירקוסאי **συστρατεύω (σὺν + στρατεύω)** אני יוצא למלחמה יחד עם... **σφαλερός, ά, όν** כושל **σφάλλω, σφαλῶ, κτλ., ἐσφάλην** אני משכיל **σχῆμα (-ατος), τό** צורה **σχολάζω** אני פנוי **σχολαστικός, ή, όν** מלומדן; גם: שוטה לומד **(σωίζω) σῴζω** אני מציל; מקיים ללא פגע; משמר **σώσω, ἔσωσα, σέσωκα, σέσωσ(μ)αι, ἐσώθην** **σῶμα (-ατος), τό** גוף **σωτήρ (-ῆρος), ὁ** מושיע **σωτήριος, ον** מונח ישועה **σωφρονέω** אני פיכח, שקול, מיושב בדעתי **σωφροσύνη, ἡ** בינה עם דרך ארץ; יישוב הדעת; צניעות **σώφρων, ον (-ονος)** נבון, מיושב בדעתי, צנוע ## Τ **τανύπεπλος, ον** בעל שמלה ארוכה **τάξις (-εως), ἡ** סדר, מערך ("טכסיס", "טקס") **ταπεινόω** אני משפיל, מדכא **τάττω (τάσσω), τάξω, ἔταξα κτλ.** אני מסדר, עורך **τάφος, ὁ** קבר **ταχύνω** אני ממהר **ταχύς (-έος), εῖα, ύ / θάττων-τάχιστος** מהיר **ταχύ adv.** במהירות **ταώς, ὁ** טווס **...τε** 1. καί (...τε = καί...) 2. τοι (בודאי) **τεῖχος (-ους), τό** חומה **τεκμαίρομαι** אני לומד על סימנים, מסיק **τέκνον, τό** צאצא **τελευτάω** אני מסיים; גם: אני מת **τελευτή, ἡ** סוף **τελέω** אני מביא לתכלית; מבצע **τελῶ (τελέσω), ἐτέλεσα, τετέλεκα, τετέλεσμαι,** **ἐτελέσθην** **τέλος (-ους), τό** סוף, תכלית **(τὸ) τέλος** לבסוף **τερπνός, ή, όν** מֲעֵנג **τέρπω** אני מענג, מהנה **τέχνη, ἡ** אומנות **τῇδε** פה, במקום "בזאת" **τίθημι** אני שם, מניח; עושה **θήσω, ἔθηκα (ἔθεμεν), τέθηκα (κεῖμαι), ἐτέθην** **τίκτω, τέξομαι, ἔτεκον, τέτοκα** אני יולד **τιμάω** אני מכבד **τιμή, ἡ** כבוד; יקר **τίμιος, α, ον** יקר **τιμωρέω** אני נוקם **τίς; τί; (τίνος;)** מי? מה? (כינוי שאלה) **...τις, τι (τινός)** מישהו, משהו; אחד(ים); כ"א (בלתי מסוים) **τίσις (-εως), ἡ** נקם ו/שילום **τιτρώσκω, τρώσω, κτλ.** אני פוצע **...τοι** דע לך! (בודאי!) (לא להדגיש) **τοιοῦτος, τοιαύτη, τοιοῦτο** בעל איכות כזאת: (כזה השווה oὗτος) **τόκος, ὁ** תולדה; ריבית **τόλμα, ἡ** תעזה **τολμάω** אני מעז, מרהיב עוז **τόξευμα (-ατος), τό** חץ **τοξεύω** אני יורה (בקשת וחץ) **τόπος, ὁ** מקום **τοσοῦτος, τοσαύτη, τοσοῦτο** בעל כמות כזאת; גדול כ"כ (השווה oὗτος) **τότε** אז **τοτέ..., τοτέ...** פעם..., פעם... **τραγόπους (-ποδος), ὁ, ἡ** בעל-רגל-תיש (עז) **τραγῳδός, ὁ** חבר מקהלת טרגודיה **τραγῳδοί, οἱ** גם: הצגת טרגדיה **τράπεζα, ἡ** שולחן **τρέφω** אני מכלכל, מפרנס, מספק, מגדל **θρέψω, ἔθρεψα, τέτροφα, τέθραμμαι, ἐτράφην** **τρέχω** אני רץ **τριάκοντα** שלושים **τρίοδος, ἡ** פרשת דרכים (נקודת מפגש של 3 דרכים) **τρίς** 3 פעמים **τρίτος, η, ον** שלישי **τριχός** ראה θρίξ **Τρωϊκός, ή, όν** טרויאני **Τρωϊκά (= πράγματα), τά** מלחמת טרויה **τυγχάνω, τεύξομαι, ἔτυχον, τετύχηκα** אני זוכה ב-, משיג **τύπτω** אני מכה **τυραννεύω** אני שולט כ- τύραννος **τυραννέω = τυραννεύω **τυραννίς (-ίδος), ἡ** שלטון עריצים **τύραννος, ὁ** מושל יחיד (שלא ירש את השלטון); אוטוקרטר; מלך; עריץ **Τύριος, α, ον** מן העיר צור **τυφλός, ή, όν** עיוור **τυφλόω** אני מסמא, מעוור **τυχεῖν** ראה τυγχάνω **τύχη, ἡ** מקרה, מזל ## Y **ὕβρις (-εως), ἡ** עזות פנים, פגיעה אלימה **ὑγιαίνω** אני בריא **ὑγίεια, ἡ** בריאות **ὑγρασία, ἡ** לחות **ὕδωρ (ὕδατος), τό** מים **υἱός, ὁ** בן **ὑμεῖς, -ῶν, -ῖν, -ᾶς** אתם(ן) **ὑμέτερος, α, ον** שלכם(ן) (כינוי קנין) **ὑπέρ (+ gen.)** מעל, בעד, למען **בתרכבים: גם: מעבר ל-** **ὑπερβαίνω (ὑπὲρ + βαίνω)** אני חורג **ὑπερέχω (ὑπὲρ + ἔχω)** אני בולט **ὑπερήφανος, ον** יהיר **ὑπέρτερος, α, ον** מרומם, נישא מעל **ὑπό (+ gen.)** ע"י **(+ dat.)** תחת, מן - למטה **(+ acc.)** אל - למטה מן **בתרכבים: כלל: למטה מן, מאחור; בסתר; ועוד** **ὑπολείπω (ὑπὸ + λείπω)** אני משאיר מאחור **ὑποχείριος, ον** כפוף, מוכנע **ὕς (ὑός), ὁ, ἡ** (ה)חזיר(ה) **ὕστερος, α, ον** מאוחר **ὑφαίνω** אני אורג **ὑφαιρέω (ὑπὸ + αἱρέω)** אני מסתיר בסתר ## Φ **φαγεῖν** ראה ἐσθίω **φαίνω** אני מראה, גורם להופעה, מוצא לאור **φανῶ, ἔφηνα, πέφαγκα, πέφασμαι, ἐφάν(θ)ην** **φανερός, ά, όν** גלוי לעין **φάος (-ους), τό** אור **φάρμακον, τό** סם **φασί(ν) (φημί)** אומר(ת)ים(ות) **φείδομαι** אני מקמץ ב-, חס על **φέρω** אני נושא; מביא **οἴσω, ἤνεγκον, ἐνήνοχα, ἐνήνεγμαι, ἠνέχθην** **φεύγω** אני בורח, נמלט, גולה **φεύξομαι, ἔφυγον, πέφευγα** **φημί, φήσω, ἔφην (ἔφησα)** אני טוען, אומר **φησί(ν) (φημί)** אומר(ת) **φθείρω** אני משחית **φθερῶ, ἔφθειρα, ἔφθαρκα, ἔφθαρμαι, ἐφθάρην** **φθονερός, ά, όν** קנאי, צר-עין **φθονέω** אני מקנא, עין צרה **φθόνος, ὁ** קנאה, צרות-עין **φιλέω** אני אוהב **φιλόπονος, ον** חרוץ (אוהב עמל) **φίλος, η, ον** אהוב, יקר; אוהב, אחוז; גם: קרוב משפחה (יקיר) **φιλοσοφέω** אני אוהב חוכמה, ידיעה, מחקר **φιλόσοφος, ὁ** פילוסוף (אוהב חוכמה) **φλυαρέω** אני מפטפט **φοβερός, ά, όν** מפחיד; מחריד **φοβέω** אני מפחיד, מבהיל **φοβέομαι** אני ירא את **φόβος, ὁ** פחד, יראה **φορέω** חוזר ונשנה φέρω **φορητός, ή, όν** שניתן לשאתו **φορτίον, τό** משא **φρονέω** אני בעל הבנה, בעל תבונה, חושב **φροντίζω** אני דואג, נותן דעתי ל- **φροντίς (-ίδος), ἡ** דאגה, הרהור, מחשבה **φρούριον, τό** מצד; נקודת משמר מבוצרת **φυλακή, ἡ** שמירה, משמר **φύλακός, ὁ = φύλαξ** **φύλαξ (-ακος), ὁ** שומר **φυλάττω, φυλάξω, κτλ.** אני שומר **φυλή, ἡ** שבט **φύσις (-εως), ἡ** טבע **φυτεύω** אני נוטע (גורם לצמיחה או החייאה) **φύω, φύσω, κτλ.** אני מצליח, מוליד **ἔφυν, πέφυκα (עומד)** נוצרתי, הנני **φωνή, ἡ** קול **φώρ (φωρός), ὁ** גנב **φωτίζω** אני מאיר ## Χ **χαίρω** אני שמח **χαλεπός, ή, όν** קשה (היפוכו של קל) **χάλκεος, α, ον** **(= χαλκοῦς, ῆ, οῦν)** של ברונזה כתואר לאל המלחמה: או "ארכו" או "בעל נשק הברונזה" **χάρις (-ιτος), ἡ** חסד; תודה; חן **χάριν + gen.** למען **χειμάζω** אני מטלטל (פעולת הסופה) **χείρ (χειρός), ἡ [dat. pl.: χερσί(ν)]** יד **χειροτονέω** אני מרים יד בוחר ע"י הרמת יד **χείρων** ראה κακός **χερσί(ν)** ראה χείρ **Χῖος, α, ον** מן האי χίος **χορός, ὁ** מקהלה; מחול **(χράομαι) χρῶμαι** אני משתמש ב-; נזקק ל- **χρήσομαι, ἐχρησάμην, κέχρημαι** **χρεία, ἡ** צורך **χρή (ἐστιν)** (יש) צורך **χρῄζω** אני משתוקק ל- **χρῆμα (-ατος), τό** דבר, חפץ **χρήματα, τά** גם: כסף, רכוש **χρηστός, ή, όν** הגון, יעיל, שימושי, טוב **χρόνιος, α, ον** ממושך **χρόνος, ὁ** זמן **χρύσεος, α, ον** **(= χρυσοῦς, ἠ, οῦν)** עשוי או מצופה זהב; זהוב; יקר **χρυσίον, τό** מטבע זהב; תכשיט זהב = "זהב" **ρυσοῦς, ῆ, οῦν** ראה χρύσεος **χωρέω** אני פונה מקום; נע (לכל כיוון) **χωρίον, τό** שטח, אזור, מקום **χωρίς** מופרד; בנפרד; שונה ## Ψ **ψευδομαρτυρέω** אני מעיד עדות שקר **ψεύδω (act. + med.)** אני מרמה, משקר, מכזב **ψηφίζω (act. + med.)** אני מצביע (בכנס הצבעה) **ψήφισμα (-ατος), τό** החלטה, פקודה, צו **ψῆφος, ἡ** אבן-הצבעה ("פספס") **ψυχή, ἡ** נפש ## Ω **ὦμος, ὁ** כתף **ὠμός, ή, όν** נא **ᾠόν, τό** ביצה **ὥρα, ἡ** פרק זמן; אשמורת; שעה **ὡς** ...(ש) (פתיחת תבנית עקיפה) כדי ש... (תכלית) כפי ש..., כמו ש... (השוואה ואופן) לפני בינוי: כמו בן...; מכאן; ע"י הנחה ש... לפני הקריאה: איך!... **ὥσπερ (ὡς + περ)** כמו ש...; כמו **ὥστε (ὡς + τε)** (עד כדי ש...)...וכך; עד ש כך ש... **ὠτός, ὦτα** ראה οὖς **ὠφελέω** אני מועיל ## א אב = πατήρ (πατρός), ὁ אהב = φιλέω אויב = πολέμιος, ὁ אותו = ὁ αὐτός, ἡ αὐτή, τὸ αὐτό אזרח = πολίτης (ου), ὁ אח = ἀδελφός, ὁ אחר = ἄλλος, η, o אחרי ש... = ἐπεί איזה = מי איזה...? = ποῖος, α, ον איזה מין...! = οἷος, α, ον איך? = πῶς; אין...! = ὡς... אינ(כם) | ראה 'אין' איש = ἄνθρωπος, ὁ אישה = γυνή (γυναικός), ἡ אכאי = 'Αχαιός, ὁ אל = εἰς + acc. אל(ה) = θεός, ὁ, ἡ אלא = ἀλλά ## ב ב... = בתוך = ἐν + dat. בוז ל... = καταφρονέω + gen. (בוחן) הבחין = αἰσθάνομαι בחר בהצבעת = χειροτονέω + acc. בית = οἶκος, ὁ בכל פעם ש... = כל פעם ש... בן = ילד = ב... ## ג גבר = ἀνήρ (ἀνδρός), ὁ גדול = μέγας, μεγάλη, μέγα גור = οἰκέω גם = καί גרש = ἐξελαύνω (ἐξήλασα) ## ד דבר = אמר = λέγω (εἶπον), φημί דבר-אמת = ἀληθεύω דומה = ὅμοιος, α, ον דיבור = λόγος, ὁ ## ה ה- (למעלה) = האיש = הוא ההוא = ἐκεῖνος, η, o הוא, הם (לא בהוראת השוואה) = αὐτ... αὐτοῦ = שלו היה = εἰμί εἶναι = שי"ת הנה = ἦν היה במבוכה = ἀπορέω היה ל... = γίγνομαι היטיב = εὖ הלואי = εἰ γάρ הרי = γάρ הרס = πορθέω ## ו ו = י ונכן = οὖν ## ז ז... = פעם = כל זאטוט = παιδίον, τό זה (גב: דז לעיל) = οὗτος, αὕτη, τοῦτο זה-פה (גב: דז לקמן) = ὅδε, ἥδε, τόδε זמן = χρόνος, ὁ זקן = γέρων (-οντος), ὁ זר = ξένος, ὁ ## ח חבר = φίλος, ὁ (חבר) התחבר עם = ὁμιλέω + dat. חדש = צעיר = χρῇζω חוק = νόμος, ὁ חזק (החזק) = ἔχω חיים = βίος, ὁ חכם = σοφός, ή, όν חלה = νοσέω חמה = οἱ μέν..., οἱ δέ... חנך = παιδεύω חפש = ζητέω חקה = μιμέομαι חרוץ = φιλόπονος, ον חשב את... ל... = νομίζω + 2 acc. ## ט טוב = ἀγαθός / καλός, -ή, -όν טרויה = Τροία, ἡ ## י ידיד = φίλος, ὁ יון = 'Ελλάς (-άδος), ἡ יווני = Ἕλλην (-νος), ὁ ילד = παῖς (-δός), ὁ, ἡ יפה = καλός, ή, όν יצא למלחמה = στρατεύω, στρατεύομαι יעץ ל... = συμβουλεύω + dat. ## כ כאשר = ὅτε, ὅταν כבד = τιμάω כזה = τοιοῦτος, τοιαύτη, τοιοῦτο כל = πᾶς (παντός), πᾶσα, πᾶν כל כך = οὕτω(ς) כל מי ש... = ὅστις, ἥτις, ὅτι כל פעם ש... = ὁπότε כשהוא = איזה שהוא כמה? = πόσοι, αι, α; כמה...! = ὅσοι, αι, α... כנה בשם = ὀνομάζω כעס על... = ὀργίζομαι + dat. כש... = כאשר =... ὡς ## ל לא = οὔ..., οὔκ..., οὔχ..., μή לאחר ש... = ἐπεί, ἐπειδή, ἐπήν, ἐπειδάν לבד = μόνος, η, ον לי = εἰ למה = לחם (לחם) למד = μανθάνω לפני ש... = πρίν לעיל = מעבר ל- למען = ὑπέρ + gen. ## מ מאושר = ὄλβιος, a, ον מבוכה | ראה 'היה במבוכה' מגמה = התמהמה = μέλλω מדי | ראה 'שער' מורה = διδάσκαλος, ὁ מות = τελευτάω מחוג = הוף ...מחזיק... מאיד = οἱ μέν..., ...οἱ δέ... מטה = זה = ὅς, ἥ, ὅ מי ש... = מה ש... = מי ש... משהו = τις (τινος) τι = משהו משור = πεδίον, τό מלחמה = πόλεμος, ὁ מנהג = τρόπος, ὁ מעשה = ἔργον, τό מפני ש... = ἐπεί, ἐπειδή ὡς + partic. מצביא = στρατηγός, ὁ מצוין = ἄριστος, η, ον מציל = σωτήρ (-ῆρος), ὁ מרצון... (שם תואר)... = ἑκών, (ἑκόντος), ἑκοῦσα, ἑκόν משל = ἄρχω + gen. מתוך = ἐξ, ἐκ + gen. מתי? = πότε; δῶρον, τό = מתנה ## נ נא = οἶμαι נגע = προσήκω (πρὸς + ἥκω) נוכח = πάρειμι נכבד = ὀρθός, ή, όν נכון = γιγνώσκω נפש = ψυχή, ἡ נצח = νικάω נצל = σῴζω נשא = φέρω ## ס סבל = πάσχω סבר = οἴομαι סברה = δόξα, ἡ סולון = Σόλων (-ωνος), ὁ סייע ל... = συμπράττω + dat. סיפור = μῦθος, ὁ אפוחורέω / ἀπέρχομαι (ἀπῆλθον) = סלק (סילק) סמך על... = πιστεύω + dat. ספר = βίβλος, ἡ ספר = λέγω ## ע עד כדי כך ש... = ὥστε עד ש... = ὥστε (עדף) העדיף את... על... ב... = αἱρέομαί τι πρό τινος בחר ב... לפני... עיין = בחן = חקר = סקר עין = ὄμμα (-ατος), τό עכשיו = νῦν על אודות = περί + gen. על ידי... = ὑπό + gen. עלמה = παρθένος, ἡ עמי, -ך, -ו וכו' = αὐτός, -ή, -ό ענג = θαυμάζω עני = πλούσιος, α, ον עצם- = -עצמי = י- עשה = πράττω, ποιέω עשיר = πλούσιος, α, ον ## פ פויבוס = Φοῖβος, ὁ פחד = φόβος, ὁ פחד = φόβον ἔχω, φοβέομαι (פלל) התפלל ל- = εὔχομαι + dat. פן = μή פעל = θαυμάζω + acc. פעל = התפעל מן = עשה = פעם פרסי = Πέρσης, ὁ ## צ צדק = δίκαιος, α, ον צוה = κελεύω ציות ל... = πείθομαι + dat. צעיר = νέος, α, ον צרך = δεῖ (+ acc. c. inf) ## ק קדם = כבר = πάλαι קוה = ἐλπίς (-ίδος), ἡ קרא = שאל = ἐρωτάω (ἠρόμην) קשב = ὅρκος, ὁ ## ר ראה = ὁράω (εἶδον) ראה = φαίνω ראה (נראה) = φαίνομαι רב = πολύς, πολλή, πολύ πολλοί, αί, ά = רבים τοσοῦτος, -αύτη, -οῦτο = רב כ"כ רדף = διώκω רופא = ἰατρός, ὁ רחץ = λούω רכש = κτάομαι רע = κακός, ή, όν רצה = ἐθέλω, βούλομαι רק = μόνον רשע = πονηρός, ά, όν ## ש שאל = ἐρωτάω (ἠρόμην) שבועה = ὅρκος, ὁ שבח = εὖ λέγω, εὐλογέω שוה = דומה = ὅμοιος, α, ον / ἴσος, η, ον שיר = חרוז = ποίημα (-ατος), τό שכר = μέθη, ἡ של- = שלי = ἐμός, ή, όν (כינוי קנין) שלו = σός, σή, σόν (כינוי קנין) שלום = εἰρήνη, ἡ שם = ὄνομα (-ατος), τό שמע = ἀκούω שמר = φυλάττω שפט = δικάζω, κρίνω ## ת תהיה = νίειτο | ראה 'היה במבוכה' תורה = מתנה = התמהמה תכף = עוד = תנועה תלמיד = μαθητής (-οῦ), ὁ תקוה = ἐλπίς (-ίδος), ἡ תקע = קדם = שים